کد مطلب:3835 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

مگر خانه كعبه از سنگ و خاك نيست، و يا ساخته بشر نيست.پس چرا ما خانه كعبه را طواف و پرستش مي كنيم؟

از تاريخ چنين بر مي آيد كه خانه كعبه بدست آدم( ساخته شده و سپس در طوفان نوح آسيب ديد و بوسيلة حضرت ابراهيم خليل( و فرزندش اسماعيل( تجديد بنا شد.

نص صريح قرآن كريم به اين موضوع مهم اشاره دارد كه كعبه نخستين خانه توحيد است و با سابقه ترين معبدي است كه در روي زمين وجود داشته است و هيچ مركزي پيش از آن، مركز نيايش و پرستش پروردگار نبوده است. خانه اي است كه براي مردم و بسود جامعه بشريت، در نقطه اي كه مركز اجتماع و محلي پر بركت است ساخته شده است.

قرآن كريم در اين باره مي فرمايد :

- ان اول بيت وضع للناس للذي ببكه مباركا و هدي للعالمين1

نخستين خانه اي كه براي مردم (ونيايش خداوند) قرار داده شد در سرزمين مكه است كه پر بركت و مايه هدايت جهانيان است.

- فيه آيات بينات مقام ابراهيم ومن دخله كان آمناً ولله علي الناس حج البيت من استطاع اليه سبيلاً و من كفر فان الله غني عن العالمين2

در آن نشانه هاي روشن است از جمله مقام ابراهيم( و هر كس داخل آن (خانه) شود درامان خواهد بود و بر مردم است كه براي خداوند آهنگ و قصد خانة او كنند آنها كه توانايي رفتن به سوي آن دارند و هر كس كفر بورزد (و حج را ترك كند به خود زيان رسانده) خداوند از همه جهانيان بي نياز است.

نكاتي كه از آيات فوق بدست مي آيد اين است كه كعبه مكاني است پر بركت هم از لحاظ معنوي و هم از لحاظ مادي، بركات معنوي آن همان جاذبه هاي الهي و تحرك و جنبش و وحدتي است كه در پرتو مراسم حج بوجود ميآيد و بركات مادي آن هم بر كسي پوشيده نيست، چرا كه از نظر طبيعي در منطقه اي واقع شده كه مناسب شرايط زندگي نيست اما در طول تاريخ همواره مكه يكي از شهرهاي آباد و پرتحرك و مركزي براي تجارت محسوب مي گرديده است. دوم اينكه كعبه مايه هدايت جهانيان است و در آن نشانه هاي روشني از خداپرستي و توحيد و معنويت به چشم مي خورد و ديگر آنكه خداوند آنرا سرزميني امن قرار داده است.

انجام مراسم حج بر هر مسلماني كه استطاعت داشته باشد كه اين استطاعت به معني داشتن مخارج رفت و برگشت، توانايي جسماني و امنيت راه و توانايي بر اداره زندگي به هنگام بازگشت از حج مي باشد واجب است. در پايان آيه به اين نكته مهم اشاره مي كند كه كساني كه كفران ورزند و اين دستور الهي را ناديده بگيرند و به مخالفت برخيزند در حقيقت به خود زيان رسانده اند چرا كه خداوند از همه جهانيان بي نياز است.3

پيامبر( به علي( فرمود : يا علي كسي كه حج را ترك كند با اين كه توانايي دارد كافر محسوب مي شود زيرا خداوند مي فرمايد : بر مردمي كه استطاعت دارندلازم است بسوي خانه خدا روند و بايد حج را بجا آورند كسي كه كفر ورزد (وآنرا ترك كند) به خود زيان رسانيده و خداوند از آنان بي نياز است. اي علي كسي كه حج را به تأخير اندازد تا اين كه از دنيا برود خداوند او را در قيامت يهودي و يا نصراني محشور مي گرداند.4

اميرالمؤمنين علي( در خطبه معروف قاصعه5 در نهج البلاغه مي فرمايد : خداوند كعبه را در سنگلاخ ترين مراكز،تنگترين دره ها،در ميان كوه هاي خشن و ريگهاي نرم و متراكم و چشمه هاي كم آب و آباديهاي پراكنده، سرزميني كه نه شتر و الاغ و اسب و نه گوسفند در آن رشد مي كند، قرار داد. خداوند آدم و فرزندانش را مأمور ساخت تا راه همين مكه را پيش گيرند و براي حركت بسوي آن ثواب قرار داد و آنجا را هدف حركت.

هر چه سختي و آزمايش زيادتر باشد ثواب و پاداش فراوانتر است مگر نمي بينيد كه خداي عزيز مردم را از زمان آدم تا نسلهاي بعد به سنگهايي كه نه ضرر دارند و نه نفع، نه مي بينند و نه مي شنوند امتحان كرده و آنرا خانه محترم خود و مركز قيام مردم قرار داده است.

امام صادق( مي فرمايد : كعبه ميثاق خدا در زمين است كسي كه در آن وارد شود مانند كسي است كه در پيمان الهي وارد شده و كسي كه از آن سرباز زند مثل اين است كه از ورود به ميثاق الهي سرپيچي كرده باشد. 6

در اين خانه همه انسانها،از غني و فقير، سياه وسفيد، شهري و روستايي با هم برادر و برابرند و از اين رو همة جلوه ها و جنبه هاي مادي ظاهر وساير نشانه هاي تفاخر و امتيازات طبقاتي به كنار مي رود و دو قطعه پارچه سفيد ساده پاك ندوخته (البته براي مردان) كه نشانة لباس تقوي است و مبين پاكي و مساوات است مي پوشندو همگي يكسان بسوي پروردگار يكتا گام بر مي دارند و تصميم مي گيرند كه براي هميشه خود را از تكبر و خود برتر بيني و توجه به امتيازات مادي، مجادله و مشاجره، دروغ و فحاشي، تفاخر و مباهات پاك نگه دارند.





1. سوره آل عمران/96

2. سوره آل عمران/97

3. تفسر نمونه،ج3،ص10ـ9

4. من لا يحضره الفقيه شيخ صدوق

5.خطبه 236 نهج البلاغه، ترجمه مصطفي زماني، ص609ـ608

رساله نوين امام خمينيره،ترجمه وتوضيح عبدالكريم بي آزار شيرازي(تفسير القرآن، منسوب به امام صادق( نسخه شمارة 5235،ص86